مفهوم حضانت چیست؟
حضانت به معنای نگهداری و تربیت اطفال است كه به موجب قانون مدنی ایران هم حق و هم تكلیف والدین است.حق والدین است، از آن رو كه جز در موارد استثنایی نمی توان آنان را از حق نگهداری و تربیت فرزندان خود محروم كرد؛ تكلیف والدین است، از آن رو كه با به وجود آوردن فرزند، می بایست نگهداری و تربیت او را برعهده گیرند
2-
آیا پدر و مادر در حقوق ایران از حق یكسانی در مورد حضانت برخوردارند؟
خیر: اولویت در حضانت برای فرزندان ذكور تا دو سالگی و در مورد فرزندان اناث تا هفت سالگی با مادر است، اما پس از این مدت، حق حضانت متعلق به پدر خواهد بود. اما اگر مادر در مدتی كه حضانت طفل با اوست مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر كند، حق حضانت با پدر خواهد بود
3-
در صورت امتناع یكی از ابوین از حضانت طفل، چه ضمانت اجرایی وجود دارد؟
در این صورت دادگاه به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یكی از اقربا و یا به درخواست دادستان ممتنع را به حضانت طفل ملزم می كند. ولی در صورتی كه الزام ممتنع ممكن یا موثر نباشد حضانت را به هزینة پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین می كند.
4-
آیا درصورت اهمال پدرو مادر یاهر دوی آنان درمورد نحوة نگاهداری طفل، ضمانت اجرایی وجود دارد؟
به موجب قانون، هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری كه طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، دادگاه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یه به تقاضای دادستان، هر تصمیمی را كه برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ كند.
قانون برخی از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی را چنین برشمرده است:
اعتیاد زیان آور به الكل، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشكی قانونی
سـوء استفاده از طفــل یا اجبار او به ورود در مشــاغل ضد اخــلاقی، مانند فســاد، فحشا، تكدی گری و قاچاق
تكرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
5-
والدین تا چه زمانی مكلف به حضانت از فرزندان خود هستند؟
از نظر قانون مدنی ایران زمان بلوغ برای دختر 9 سال و برای پسر 15 سال تمام قمری است و ظاهراً فرض براین است كه با رسیدن طفل به سن بلوغ، او از تحت حضانت خارج می شود. اما با در نظر گرفتن مواد قانون مدنی والدین مكلف اند نفقة فرزندان خود را تا زمانی كه بتوانند شخصاً استقلال مالی داشته باشند بپردازند.
6-
حق ملاقات فرزندان برای زن و مردی كه از هم جدا شده اند چگونه است؟
در صورتی كه به علت طلاق یا به هر دلیل دیگر ابوین طفل در یك منزل سكونت نداشته باشند، هر یك از پدر یا مادر كه طفل تحت حضانت او نیست، حق ملاقات طفل خود را دارد. در صورتی كه والدین در این مورد به توافق نرسند، دادگاه نحوة ملاقات را معین می كند
7-
در صورت فوت پدر حضانت طفل برعهدة چه كسی است؟
در صـورت فوت پــدر، حتی با وجود جد پدری (كه به موجب قانون مدنی ایران، ولی قهری محسوب می شود) حضانت از كودك یا محجور برعهدة مادر است.
8-
در چه شرایطی حق حضانت ساقط می شود؟
جنون
اختیار كردن شوهری دیگر توسط مادر، تا وقتی پدر طفل در قید حیات است
در معرض خطر قرار گرفتن صحت جسمانی و تربیت اخلاقی طفل از جمله در مواردی چون: اعتیاد زیان آور به الكل؛ مواد مخدر و قمار؛ اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء؛ ابتلا به بیماری های روانی؛ سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی همچون فحشاء، تكدی گری و قاچاق؛ تكرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف