طبقه بندی موضوعی

هیات حل اختلاف ماده 2

قانون اصلاح مواد 1و2و3 قانون اصلاح و حذف مواردی از قانون ثبت اسناد و املاک پاره ای از قوانین منجمله قانون لغو مالکیت اراضی موات قانون اراضی شهری و قانون زمین شهری که بر حسب ضرورت و نیاز جامعه به تصویب رسید موجب پدید آمدن مشکلاتی برای اداره ثبت اسناد و املاک و مردم پابرهنه و کم درآمد گردید و ایشان ناچار بودند برای تامین مسکن خود زمین های ارزان قیمتی که فاقد سند یا دارای موانع قانونی جهت تفکیک و غیره بودند خریداری نماید که بالطبع برای اخذ وام از بانکها و استفاده از خدمات شهری از قبیل آب و برق و گاز و تلفن به سند مالکیت احتیاج داشتند که طبق قوانین مصوبه مالکیت آنها به رسمیت شناخته نمیشد. بنا بر این با مسائل و مشکلاتی مواجه میشدند و مسئولین امر بر آن شدند تا خلا قانونی بر این زمینه را مرتفع سازند چون از یک طرف تخریب چنین بناهایی که اکثرا" متعلق به مستضعفین جامعه بود به مصلحت نبود و از طرفی دادن اجازه تجاوز به حریم قانون خالی از مفسده نبود . در این راستا قانونگذار با تصویب قانون صدرالذکر و با قید محدودیت زمانی هم جایگاه قوانین موضوعه را تثبیت کرد و هم به متضررین اجازه داد تا با مراجعه به ثبت محل نسبت به رفع مشکل اقدام نمایند و احتمالا" به اختلافاتی که بین مالک و متصرفین و ... در اجرای مقررات مربوطه به وجود می آید هیات حل اختلاف رسیدگی نموده و اتخاذ تصمیم نماید . حدود وظایف و اختیارات حل اختلاف 1-هر گاه انتقال به نحو مشاع و تصرف به صورت مفروز بوده و بین متصرف و مالک مشاعی توافق باشد پس از کارشناسی و تهیه نقشه کلی ملک و انعکاس قطعه مورد تصرف در آن و احراز تصرف بلامنازع مشروط بر اینکه مقدار تصرف از سهم فروشنده در کل ملک بیشتر نباشد و سایر مالکین هم مراتب را تایید کنند رئیس ثبت دستور تعیین حدود و حقوق ارتفاقی مورد تقاضا و باقیمانده را به منظور صدور مالکیت مفروزی خواهد داد و الا عملیات ثبتی به صورت مشاع ادامه می یابد و در صورت عدم دسترسی به مالکین مشاعی یا وصول اعتراض رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به آن با هیات حل اختلاف است . 2- رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به تقاضاها در مورد مناطقی مانند مازندران که غابلا" مالک عرصه و اعیان جدا از هم بوده و مورد معامله اکثرا" اعیان ملک میباشد. 3- رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به تقاضاهایی که متصرف نتواند سند عادی مالکیت خود را ارائه نماید . 4- رسیدگی به اختلافات بین اشخاص در مورد تصرف یا اینکه اتخاذ تصمیم برای رئیس ثبت مقدور نباشد . 5- رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به تقاضاهایی که مالک عرصه اوقاف یا دولت یا شهرداری باشد . 6- رسیدگی به تقاضاهایی که متصرف با در دست داشتن سند عادی تقاضای سند رسمی دارد . تشکیلات هیات حل اختلاف در هر حوزه ثبتی هیات یا هیاتهایی به عنوان هیات حل اختلاف در ثبت تشکیل میشود . اعضای این هیات عبارتند از یکی از قضات دادگستری به انتخاب رئیس قوه قضائیه و رئیس ثبت یا قائم مقام وی و یک نفر خبره ثبتی به انتخاب رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور . به منظور انجام کارهای مقدماتی و تنظیم دفاتر و سایر امور مربوط به اجرای قانون واحد ثبتی یک نفر از کارکنان بصیر و مطلع را به عنوان دبیر هیات اداره کل ثبت استان پیشنهاد مینماید که پس از انتصاب علاوه بر وظایف محوله امور مربوط به دبیرخانه هیات را نیز عهدار میگردد . محل تشکیل هیات اداره ثبت محل خواهد بود . جلسات آن با حضور حداقل دو نفر از اعضا رسمیت داشته و تصمیمات هیات حداقل با دو رای معتبر و لازم الاجراست . خبره ثبتی علاوه بر دارا بودن صلاحیت اخلاقی و تدوین باید واجد یکی از شرایط ذیل باشد : 1-لیسانس یا معدل آن یا بالاتر با داشتن یک سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت یا خدمات قضایی یا وکالت . 2- دیپلم کامل متوسطه یا معادل آن یا بالاتر با داشتن دو سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت . 3- کمتر از دیپلم با داشتن 5 سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت . ترتیب و تشریفات رسیدگی هیات حل اختلاف در صورتی که هیات حل اختلاف حضور متقاضی یا مالکین مشاعی و یا صاحبان عرصه یا قائم مقام آنها یا سایر اشخاص را ضروری بداند با دعوتنامه کتبی و تعیین وقت رسیدگی از آنها دعوت به عمل می آید عدم حضور مانع رسیدگی نخواهد بود . ابلاغ دعوتنامه . اخطارها . آراء هیات و سایر مکاتبات لازم . تابع مقررات آئین نامه اجرائی مفاد اسناد رسمی است . هیات حل اختلاف میتواند برای کشف واقع از خبرگان امور ثبتی استفاده کند . پس از ارجاع امر به کارشناس و وصول نظریه کارشناس تصمیم متخذه را اعلام مینماید . دبیر هیات حل اختلاف پس از وصول نظریه کارشناس یا هیات کارشناسی ضمن تعیین وقت رسیدگی برای پرونده چگونگی وضعیت ثبتی پرونده را گزارش مینماید . در صورتی که اعیان کلا" یا جزا" در اراضی موقوفه احداث شده باشد هیات با موافقت متولی مخصوص و اطلاع اداره اوقاف و رعایت مفاد وقف نامه در صورتی که متولی نداشته باشد تنها با موافقت اداره اوقاف و رعایت مفاد وقفنامه و مصلحت موقوف علیهم و با در نظر گرفتن جمیع جهات نسبت به تهیین اجرت زمین اقدام و در رای صادره تکلیف اداره ثبت را نسبت به مورد برای صدور سند مالکیت کل یا جزء اعیان با قید اجرت زمین مقرر معین خواهد کرد . در مورد آن دسته از متقاضیان که اعیان آنها در اراضی دولت یا شهرداری ایجاد شده است هیات پس از دعوت از نماینده مرجع ذیربط و احراز واقع چنانچه متقاضی فاقد واحد مسکونی باشد و زمین مورد تصرف بیش از 250 متر مربع نباشد رای به انتقال ملک به قیمت منطقه ای میدهد و الا نسبت به مازاد 250 متر مربع به قیمت عادلانه روز رای خواهد داد . چنانچه ملک سابقه ثبت نداشته باشد و متقاضی به عنوان مالک متصرف است و هیات به موضوع رسیدگی و نظر خود را جهت تنظیم اضهار نامه به واحد ثبتی ابلاغ کند ثبت مکلف است پس از تنظیم اظهارنامه مراتب را ضمن اولین آگهی نوبتی به اطلاع عموم برساند تحدید حدود این قبیل املاک با درخواست متقاضی به صورت تحدید حدود اختصاصی انجام میشود . در صورتی که ملک قبلا" ثبت دفتر املاک شده و طبق مقررات یا رای هیات میبایست سند مالکیت به نام متصرف صادر گردد مراتب را در ملاحظات دفتر املاک قید و در دفتر املاک جاری به نام متصرف حسب مورد ثبت خواهد شد. در صورتی که متقاضی با سند خریداری مشاعی مدعی تصرف مفروزی باشد و موفق به پیدا کردن مالک یا مالکین نشود موضوع به هیات حل اختلاف ارجاع میشود .پس از ارجاع امر به کارشناس در صورتی که نظریه کارشناسی حکایت از تصرف بلامنازع و بلا معارض متقاضی داشته و معتمدین محل و شهود مراتب را گواهی نموده باشند هیات تصمیم لازم الاجرا را اتخاذ مینماید . این تصمیم به واحد ثبتی ابلاغ میشود تا در دو نوبت به فاصله 15 روز در روزنامه ناشر آگهی های ثبتی آگهی نماید . چنانچه ظرف مدت دو ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی اعتراض واصل شود معترض به دادگاه صالح هدایت میشود و اقدامات ثبت موکول به ارائه حکم قطعی دادگاه خواهد بود . در غیر این صورت اداره ثبت براساس رای صادره عملیات ثبتی را ادامه داده و سند مالکیت را صادر مینماید . صدور سند مالکیت جدید مانع مراجعه متضرر به دادگاه نخواهد شد . مفاد آراء و تصمیمات هیاتها به ترتیب تاریخ صدور عینا" در دفتر آراء ثبت و شماره آن روی رای صادره قید میشود و چنانچه رای صادره به اتفاق آراء نباشد دبیر هیات مکلف است نظر اقلیت را نیز به طور مشروح در دفتر آراء ذیل رای اکثریت ثبت نماید . در صورتی که معلوم شود در آرائی که از طرف هیات حل اختلاف به علت سهو قلم اشتباهی رخ داده یا مطلبی ساقط شده یا در مبانی مستند رای اشتباهی پیش آمده باشد چنانچه رای اجرا نشده است هیات پس از بررسی رای اصلاحی صادر مینماید و در صورتی که رای به مرحله اجرا در آمده باشد مراتب به هیات نظارت استان گزارش میشود . آراء صادره هیاتهای حل اختلاف لازم الاجرا بوده و واحدهای ثبتی ملزم به اجرای آنها میباشند . در مورد اراضی دولتی و شهرداریها در صورت استنکاف دستگاه مربوط واحد ثبتی مکلف است نسبت به اجرای رای از طریق دفتر اسناد رسمی اقدام نماید . آراء صادره به وسیله ثبت محل به طرفین ابلاغ میشود و در صورت عدم وصول اعتراض ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ رای ادارات ثبت مکلف به اجرای آن میباشند . در صورت وصول اعتراض معترض به دادگاه هدایت میشود و رسیدگی به این اعتراضات در دادگاه خارج از نوبت خواهد بود .