شرایط و تشریفات تملک قهری (به استناد لایحه قانونی تملک املاک و اراضی ... مصوب 58)
1-وجود طرح مصوب و نیاز دستگاه اجرایی( توضیح : این تشریفات بقدری اهمیت دارند که عدم رعایت آن سبب بی اعتباری مالکیت دستگاه تملک کننده می شود). یکی از شرایط اصلی و تملک قهری طرح مصوب است. کاربریهای مختلف در نقشه های جامع ، عادی و تفصیلی شهری پیش بینی می شود. این کاربریها حق تملک قهری را برای دستگاه اجرایی ایجاد می کند بدیهی است اگر اراضی و املاک مورد نیاز دستگاه، منطبق با کاربری موجود نباشد می توان از طریق مراجع صالح ( کمیسیون ماده 5 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معاماری ایران، شورای عالی شهرسازی و معماری ، کمیته فنی یا شورای استان) درخواست تغییر کاربری نمود.
2- اجرای طرح مصوب باید ضروری و به تصویب بالاترین مقام دستگاه اجرایی برسد.
قاعده:
1- ما ابیح للضروره یتقدر بقدرها.
2- الضرورات تبیح المحضورات
3) تأمین اعتبار
1- الناس مسلطون علی اموالهم
2- ما جعل علیکم فی الدین من موج
4) عدم وجود اراضی ملی و دولتی ( تبصره 1 ماده 2) بموجب همین تبصره عدم وجود این قبیل اراضی حسب مورد باید به تأئید وزارت کشاورزی و عمران روستایی یا سازمان عمران اراضی شهری در تهران و ادارات کل و شعب مربوط در استانها رسیده باشد.
5) رعایت مواعد قانونی
اعلامهای مصوب شهری مقید به زمان هستند به عبارت دیگر دستگاه های اجرائی باید ظرف موعد پیش بینی شده در قانون نسبت به خرید و تملک املاک و اراضیوا قع در طرح اقدام کنند. قانون تعیین تکلیف وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب 67 با تعیین ضرب الاجل 18 ماهه به این عنوان پرداخته بود.
6) اعلام به مالک: تبصره 4 ماده واحد قانون نحوه تقدیم ابنیه، املاک و اراضی مورد نیاز شهرداریها مصوب 1370.