1- تفكیك زمین :
در شهرها و روستاها قواعد و شرایط تفكیك زمین تفاوتهایی با هم دارند در مباحث زیر به قواعد و شرایط تفكیك اراضی شهری و خارج از شهر می پردازیم .
1-1-تفكیك زمینهای خارج از محدوده شهرها :
برای تفكیك زمینهای خارج از محدوده شهر مالك باید نقشه تفكیكی خود را ره تایید وزارت مسكونی و شهرسازی برساند و سپس با مراجعه به یكی از دفاتر اسناد رسمی فرم تفكیك را تنظیم و تقاضای تفكیك نماید . دفتر اسناد به ارسال نقشه و تقاضای مالك به اداره ثبت اقدام می نماید اداره ثبت با بررسی اسناد و مدارك مالكیت متقاضی و بازدید از محل ملك اقدام به تنظیم صورت مجلس تفكیكی می نماید .
1-2- تفكیك اراضی شهری : مراحل تفكیك اراضی در شهرها به شرح زیر می باشد :
الف- اخذ نقشه تفكیكی از شهرداری . طبق ماده 101 ق . شهرداری تفكیك اراضی و املاك واقع در شهرها و محدوده قانونی آنها باید با تایید نقشه تفكیكی توسط شهرداری صورت گیرد پس مالك برای شروع به تفكیك به شهرداری محل ملك ( زمین ) مراجعه می كند و تقاضای نقشه تفكیكی می نماید شهرداری با اخذ مدارك لازم ( مشاهده سند مالكیت) و با توجه به مقررات شهرسازی نقشه تفكیكی را به مالك تسلیم می نماید و یك نسخه از نقشه را به اداره ثبت می فرستد.
ب- مراجعه به یكی از دفاتر اسناد رسمی و تنظیم فرم تفكیك :پس از اخذ نقشه تفكیك از شهرداری مالك با مراجعه به یكی از دفاتر اسناد رسمی تقاضای خود برای تفكیك زمین را در فرم مخصوص تنظیم می كند و به ثبت محل ارسال می نماید .
ج- اقدامات اداره ثبت : نماینده اداره ثبت و نقشه بردار از محل وقوع ملك بازدید به عمل می آورند و پس از تطبیق نقشه شهرداری با سند مالكیت صادره و محل ملك در صورت عدم مغایرت گواهی عدم تجاوز به
مجاوران معابر و خیابان ها به وسیله نقشه بردار ثبت صورت می گیرد و نماینده ثبت اقدام به تنظیم صورت مجلس تفكیكی می كند كه پس از طی تشریفات اداری و پرداخت هزینه دولتی یك نسخه آن به دفتر خانه اسناد رسمی كه مالك ابتدا به آن مراجعه كرده ارسال می شود .